...

3. epizoda: Seobe... Lektizer je novi serijal Redakcije školskog programa koji na inovativan i humoristički način obrađuje dela iz srednjoškolske lektire. Lektizer nije zamena za čitanje knjiga, već mamac. Osnovna ciljna grupa su nam srednjoškolci i njihovi profesori, jer obrađujemo dela koja su njima obavezna. Želimo da makar malo učinimo te obaveze zabavnijim. Sve one kojima to više nisu obaveze, želimo da podsetimo na slatkoće i gorčine đačkog doba. Lektizer zagovara humor. Smatramo da ima dela koja ne treba obrtati naglavačke, ali da svako delo koje ima dovoljno ravnoteže može malo da se obrće i 'vamo i tamo bez ozbiljnijih ozleda. Verujemo da su dela iz srednjoškolske lektire u dovoljno dobroj formi - gipka i spremna za akrobacije. Na isti način pristupamo istorijskim temama koje obrađujemo u skečevima. Lektizer je pomalo čudan. Pomalo zbunjuje, pomalo ostavlja stvari nedorečenim. Kako da vam Lektizer postane jasniji? Pročitajte lektiru! U prvoj sezoni imaćete priliku da gledate osam epizoda, u kojima ćemo pokušati da vas na kojekakve načine zainteresujemo za junake antičke tragedije i evropskog romantizma, poeziju modernizma i prozu postmodernizma, seobe Vuka Isakoviča, dileme Hamleta i procese Jozefa K. Da li znate o kojim seobama je pisao Miloš Crnjanski? Da li znate koju seobu je naslikao Paja Jovanović i zbog čega ju je slikao dva puta? Ko je Srbima, koji su hteli da napuste Osmanlijsko carstvo, izdavao vize, i kojim poslovima su mogli da se bave na teritorijama severno od Save i Dunava? Da li ste čuli za program War & Travel? Niste? Da znate zašto je Zoki Zapeta jedan od glavnih likova Seoba? Ko je Zoki Zapeta?! Saznajte više o svemu ovome u novoj epizodi Lektizera! Lektizer – Seobe je svojevrsno putovanje kroz istoriju - vremenska seoba - tokom koje ćemo saznati kako su pojedini umetnici prikazivali značajne istorijske događaje. Krenućemo od Velike seobe Srba, viđene kroz platno slikara Paje Jovanovića. Posetićemo i istorijski trenutak u koji je smeštena radnja romana Miloša Crnjanskog, a zatim i vreme samog pisca, koji nije samo pisao o seobama, već ih je i tokom svog života više puta doživljavao. Završićemo u sadašnjnosti i videti kako jedna savremena pozorišna ekipa pokušava da napravi predstavu od Seoba Crnjanskog, i zbog čega u tome ne uspeva... Sve u svemu, malo ćemo vam reći o samom romanu. Za sve dodatne informacije, pročitajte Seobe! Autor i urednik: Višnja Pečenčić Koscenarista: Maja Radivojević Stručni saradnik: Marko Pištalo Glumci: Vahid DŽanković, Ana Pindović, Predrag Vasić, Maja Nikolić, Marko Perić, Mihailo Milanović Kompozitor: Marko Luis Diretkor fotografije: Miloš Mitrović Ilustrator i animator: Miloš Gojković Montažer: Jovana Filipović Reditelj: Ivan Pecikoza.

Na raskrsnici, od pamtiveka znanih, puteva uz levu obalu Drine, u Donjoj Sopotnici, Herceg od Svetoga Save - Stefan Vukčić Kosača, podigao je 1446. godine crkvu- zadužbinu, posvećenu Svetom velikomučeniku Georgiju. Crkva je danas na teritoriji opštine Novo Goražde. Hram je tokom vekova delio sudbinu naroda ovoga kraja. Stradao je, razaran, paljen, i iznova obnavljan. Ipak hram svetog Georgija je, od svog nastanka, uvek imao izuzetnu ulogu u istorijskoj, kulturnoj i duhovnoj vertikali srpskog naroda.... Tako je u okviru manastirskog kompleksa, pored same crkve, radila i srpska ćirilična štamparija, koju je još 1519. godine, ustanovio Božidar ljubavić - Goraždanin sa sinovima. Knjige iz ove štamparije, koja je osnovana samo 25 godina posle cetinjske, ostavile su trajan pečat u istoriji srpske pismenosti. Prof. dr Biljana Samardžić osvetljava istorijski i kulturni milje vremena u kojem je crkva podignuta, veze sa Mileševskom eparhijom, kojoj je crkva i pripadala, kao i rodbinske veze ktitora sa knezom Lazarom, što, pored drugih nesumnjivih dokaza, svrstava ovaj spomenik u srpski kulturni korpus. Kustos-arheolog Ivana Grujić, govori o naučnim dokazima iz daleke prošlosti i rimskog doba koji potvrđuju tadašnju izuzetno stratešku poziciju, posebno kroz artefakta, koja su nađena poslednjih godina u okruženju crkve. Istraživanja konaka daju sliku o impozantnom manastirskom kompleksu oko crkve Sv. Georgija, rasvetljavaju nekadašnji život stanovništva, kao i značaj crkve u srednjem veku, koja je u vreme Hercega Stefana Kosače bila i svojevrsna rezidencija, gde su se odvijali i važni diplomatski susreti. Bila je svedok ekonomske moći ovog kraja, sve do konačnog pada u otomansko ropstvo i razaranja manastira i same crkve. Autor Milica Bajić Đogo.

Na dva kraja legendi o srednjovekovnim pobedonoscima, srpskim vladarima, leže i uspesi i porazi, zvecka oružje, zidaju se i ruše kule od kamena, konjice jurišaju preko pepela, ali ostaju i nepobitne činjice, da su oni, između želja i mogućnosti, u zemlji (o koju se mnogi sapinjali) birali put koji je u završnici vodio najprogresivnijem toku tadašnje civilizacije.... Bar tri, pisana dela o tome svedoče – Miroslavljevo jevanđelje, koje je deo Uneskove biblioteke „Pamćenje sveta” - među najvrednijim ostvarenjima svetske kulture. Drugo je Rujansko četvorojevanđelje, prva štampana knjiga na tlu Srbije, a treće bi, s pravom, moglo biti Karansko jevanđelje – raskošna rukopisna knjiga, nastala 1608. godine, primer izvanrednog srpskog minijaturnog slikarstva, za koju istoričari tvrde da je retko delo koje ilustruje uticaj islamske likovne umetnosti u ukrašavanju rukopisa na našim prostorima. Tri jevanđelja su dela rodoslavaca, i njima, neznanim, ili malo znanim posvećujemo ovu emisiju. Urednik serijala: Jelena Božović Snimatelj: Duško Perić Montaža: Goran Damljanović.

Dokumentarna redakcija Kulturno-umetničkog programa Televizije Beograd će na Drugom programu, 24.04, sa početkom u 17.10 časova, emitovati drugi deo emisije pod nazivom Sećanje na Miru Trailović, scenariste i reditelja Milana Šarca, kao omaž Miri Trailović, legendarnoj upravnici Ateljea 212 i tvorcu prestižnog festivala BITEF, a povodom veka od njenog rođenja.... O Trailovićevoj kraljici teatra u tim emisijama govorili su Mirina sestra Olga Milićević, akademik Dejan Medaković, reditelj ljubomir Muci Draškić, zatim Jovan Ćirilov, književnik Dušan Kovačević, glumci Rade Šerbedžija, Petar Kralj i ljuba Tadić. U emisiji učestvuju i glumci Svetozar Cvetković, Ružica Sokić, Jelisaveta Seka Sablić, slikarka Olja Ivanjicki, dramaturg Borka Pavićević, kompozitor Vojislav Voki Kostić, pevač Đorđe Marjanović i drugi. Saradnik na scenariju je Dušanka Beba Živković, direktor fotografije Slobodan Ratković, kompozitor Voki Kostić, muzički urednik Predrag Tomić, a montažer Svetlana Nedeljkov.

U novom izdanju Kulturnog centra kao centralnu temu proučavamo prirodu sintagme žensko pismo. Režiser i selektor Festivala Austrijskog filma Saša Radojević govoriće o ovogodišnjoj selekciji i filmovima koje preporučuje.... Krećemo na uzbudljivo putovanje kroz filmski svet Žike Mitrovića a čućemo i kritiku domaćeg filma Poslednji strelac. Novi album autorke Bijonse, koji je izazvao veliku pažnju na svetskoj pop sceni, biće tema naše muzičke kritike. Bavimo se i Salonom arhitekture ali i art brut scenom u Srbiji i pitanjem samoukosti. Postavljamo pitanje gde je danas rimovana poezija, zbog čega je zanemarena i da li će doživeti renesansu. Prošlo je dvadeset godina od prvog lansiranja aplikacije Fejzbuk. Povodom ovog jubileja istražujemo umetničke domete ove aplikacije i to da li je ona i danas relevantna. Pozorišna kritika ovoga puta vodi nas do omnibus predstave Kraj sveta u tri čina. Urednik: Ana Marija Grbić Režiser: Raško Milatović Montažer: Nikola Manić Autori priloga: Jasmina Mijić, Ana Tasić, Jovana Janković, Stefan Aćimović, Zorica Kojić, Miroljub Stojanović, Snežana Ristić.